Maha Satipatthana Sutta – inleiding
De Maha Satipatthana Sutta is het frame van de boeddhistische meditatie. De Boeddha zelf noemt het ‘De enige weg’ om de verlichting te verwerven en wordt gezien als de theoretische verhandeling van de Vipassana meditatietechniek.
Citaat
“Dit is de enige weg, monniken, voor de zuivering van wezens, voor het overwinnen van verdriet en weeklagen, voor de vernietiging van lijden en smart, om het juiste pad te bereiken, voor de verwezenlijking van Nibbana, namelijk, de vier fundamenten van indachtigheid.”
Zo begint de Grote Meester deze toespraak. In de Majjhima Nikaya komt eveneens een Satipatthana Sutta – De vier fundamenten van indachtigheid voor. De Maha Satipatthana Sutta van de Digha Nikaya is een uitgebreidere versie waarin de 4 edele waarheden nóg uitgebreider worden toegelicht dan in de eerste toespraak van de Boeddha, de Dhamma Cakka Ppavattana Sutta – Het in beweging zetten van het Wiel der Wet.
Het boeddhistische standpunt
De Pali Canon, de verzameling van boeddhistische geschriften, bestaat uit een zeer groot aantal toespraken van de Boeddha. De Maha Satipatthana Sutta is er één van en wordt veelal beschouwd als één van de allerbelangrijkste. Deze toespraak is van groot belang voor iedereen die zich wil bekwamen in het pad dat naar absolute bevrijding leidt.
Het boeddhistische standpunt is, dat alle wezens onderworpen zijn aan lijden en dat al die wezens de taak hebben om zichzelf van dat lijden te bevrijden door zichzelf volledig te zuiveren van de drie hoofdoorzaken van het bestaan, namelijk: hebzucht, haat en onwetendheid. Zolang deze hoedanigheden in ons huizen, kunnen wij niet loskomen van het rad van geboorte en dood, wat ons steeds bindt aan lijden. Wanneer onze daden vergezeld gaan van deze drie vuren, zijn ze slecht. Zijn onze daden daar vrij van, dan zijn ze goed. Wanneer onze geest onzuiver is, zijn we ook onzuiver in wat we doen en denken omdat we vanuit een onreine basis tewerk gaan hetgeen hoofdzakelijk veroorzaakt wordt door zintuiglijke verlangens. Hierdoor begeven we onszelf op het neerwaartse pad.
Onze zintuigen hebben een functie, maar vanwege onoplettendheid geven we daar vaak te snel aan toe. We willigen het verlangen van de zinnen te snel in. Zien hoe de geest functioneert is dan ook het allerbelangrijkste aspect in het boeddhistische meditatiesysteem. Oefenen we onszelf resoluut in het zuiveren van de geest, dan kan succes op den duur niet uitblijven en zal ons leven er heel anders gaan uitzien: helderder, frisser en veel beter geordend. Met een heldere en frisse geest die alles goed op orde heeft, krijgt het leven veel meer kwaliteit. Het is vooral een oefening in loslaten. Daar waar het oude is, kan het nieuwe, schone en frisse leven niet zijn. Iemand die een beetje nadenkt, zal inzien dat we ons op die manier in een totaal andere richting begeven dan de meeste mensen doen.
De aard van onze geestelijke gesteldheid hangt af van het feit in hoeverre wij onzuivere gedachten toelaten. Het meest essentiële in de vipassana meditatie (inzicht meditatie), is dan ook het observeren van de geest, van je gedachten, van het bewustzijn. Niet alleen tijdens intensieve meditatie, maar ook in de sleur van je dagelijkse leven. In de ‘passieve meditatie’ leg je de basis om steeds dieper en objectiever naar alles te kunnen kijken, wat er ook op je pad komt.
Als we dapper en onbaatzuchtig durven nadenken over het feit dat wijzelf volledig verantwoordelijk zijn voor alles wat wij doen, als wij dat echt willen beseffen, dan zullen we ook gaan inzien dat het openen van de deur naar volmaakte vrijheid volledig in onze eigen handen ligt. Wij moeten leren om geheel op eigen benen te staan zonder ook maar ergens op te steunen. De gehele Pali Canon staat vol met aanmoedigingen van de Boeddha om zelf het werk te doen en niet te vertrouwen op externe hulp. Ook moedigde hij zijn leerlingen steeds aan om zijn woorden op waarheid te toetsen en deze niet klakkeloos aan te nemen. Boeddhist zijn houdt zeker niet in dat je een leraar blindelings volgt.
Wie in het boeddhisme een scheppende of almachtige god zoekt die straffend is en beloningen uitdeelt, zoekt tevergeefs. Waar kan volledige emancipatie zijn als een godheid jouw doel bepaalt en het heft in handen heeft? Als wij aan een dergelijke autoriteit onderworpen zijn en dus daarvan afhankelijk zouden zijn, dan zou deugdelijk gedrag geen enkele zin hebben. In het boeddhisme is ware devotie niet het aanbidden van een persoon of een godheid om de bevrijding te verwerkelijken. Vooral vanwege het feit dat niemand een ander kan reinigen. Iemand die zich steeds inspant om zijn spraak, gedachten en lichamelijke handelingen te zuiveren, zal tot de perfecte staat van zijn ware natuur komen waarin alle lijden van hem afglijdt zoals een waterdruppel van een lotusblad.
“Zoals de jasmijn haar verdorde bloemblaadjes laat vallen, zo moeten jullie, monniken, hartstocht en haat afwerpen.”
Dat is de ware devotie.
Het pad van de Boeddha is er een van goed en kritisch nadenken en de woorden van de Leraar kritisch onderzoeken, toetsen en in praktijk brengen. Het is een pad van jezelf oefenen in deugdzaamheid, concentratie, en wijsheid. Dit heet ‘de drievoudige training’ (tividha sikkha). Het impliceert liefdevolle vriendelijkheid, goodwill, vreugde schenken in het geluk en welzijn van anderen, gelijkmoedigheid en mededogen. Dit zijn hoedanigheden die niet van buitenaf aangereikt kunnen worden, maar van binnen uit gecultiveerd moeten worden. Het pad van de Boeddha wordt in de Dhammapada kort en duidelijk weergegeven met deze oude, maar altijd frisse woorden: “Het vermijden van al het kwaad, altijd het goede doen en de eigen geest zuiveren; dit is de Leer van alle Boeddha’s.” Om het hoogste doel van de mens te verwezenlijken, je ware natuur te realiseren, is het absoluut noodzakelijk om jezelf te zuiveren. Dat is de enige manier om tot volmaakte zuiverheid te komen en daarom ook de enige weg.
Quelle : http://www.spiriwiki.com
