1.- De theeceremonie
De theeceremonie is de traditionele manier waarop een gastheer of gastvrouw de thee bereidt en opdient voor zijn of haar gasten. De ceremonie zelf vindt haar oorsprong in de 16de eeuw en werd zeer sterk beïnvloed door het Zen Boeddhisme.
Vandaag is de theeceremonie eerder een vrij populaire soort hobby: vele Japanners die houden van hun tradities volgen een cursus “Theeceremonie” bij één of andere leraar. De echte theeceremonieën worden steeds gehouden in traditionele Japanse kamers in culturele centra of privéwoningen.
De ceremonie zelf bestaat uit verschillende rituelen die men uit het hoofd moet leren. Nagenoeg elke beweging van de hand is voorgeschreven. De thee die gebruikt wordt is bittere groene thee, gemaakt van gemalen theeblaadjes die niet gefermenteerd zijn.
2.- De geisha’s
Als gewone toerist kan je, wanneer je veel geluk hebt, een geisha of een maiko tegenkomen in bepaalde wijken van Kyoto. Wil je het proberen, ga dan na het vallen van de avond naar de Gionwijk, waar je trouwens ook een (weliswaar wat commercieel getinte) voorstelling kan meemaken van Japanse tradities zoals de theeceremonie, kabuki, bloemschikken, …
Het Japanse woord “geisha” betekent letterlijk “getalenteerde dame” en dat is terecht want geisha word je niet zomaar. Eerst wordt uitgebreid gecheckt of een jong tienermeisje dat voor dit beroep wil leren wel zang-, dans- en verteltalenten heeft. Indien dit bevestigend is, dan krijgt ze van een oudere geisha een jarenlange opleiding in de klassieke dans, zang, tradities en de geschiedenis van Japan. Een geisha moet namelijk cultureel zeer onderlegd zijn en over zowat alles kunnen meepraten.
Meisjes die geisha willen worden, krijgen hun opleiding op basis van internaat in speciale “maiko-huizen” vanaf de leeftijd van 17 jaar. In deze woningen leren zij de verschillende traditionele Japanse kunsten zoals het bespelen van muziekinstrumenten, zingen, dansen, … enz.
In eerste instantie worden de meisjes “maiko”. De volgende stap, namelijk het “geisha” worden zelf, wordt enkel door de meest ervren meisjes gehaald en dit slechts vele jaren later. Zowel de geisha als de maiko dragen traditionele kimono’s en hun gezichten worden heel bleek geschminkt.
Een geisha moet ook steeds ongehuwd zijn. Eens gehuwd is het voor haar voorbij. Meestal is dit meisje trouwens van zeer goede komaf: de eerste 4 tot 5 jaar dient zij immers te werken, enkel en alleen voor de uitbouw van haar garderobe. Zij moet namelijk echte kimono’s dragen en niet diegene die een toerist of het gewone volk gaat kopen. Bovendien heeft zij niet, zoals gewone Japanners, twee kimono’s: 1 voor de wintermaanden en 1 voor de zomermaanden. Een geisha moet voor elk seizoen een andere kimono hebben en dan nog verschillend voor elke gelegenheid.
In de exclusieve gelegenheden waar zij later zullen werken, worden ze immers vooral bezocht door hooggeplaatste zakenlui, politici, industriëlen, … Met hun beschaafde entertainment brengen de geisha’s de juiste sfeer om op hoog niveau tot zaken e.d. te komen.
Veel westerlingen denken nog steeds dat de geisha een soort veredelde prostituee is, maar niets is minder waar. Toch is het volgens sommigen wel mogelijk dat bepaalde geisha’s de maitresse zijn van één of meer vaste bezoekers.
Uiterlijk ziet de geisha er identiek uit als de hofdames uit het Heiantijdperk. De verfijnde kimono’s, de haardracht, het wit geschminkte gezicht en de make-up zijn precies hetzelfde als toen. Ook het gedrag en de houding van de geisha’s zijn volledig in overeenstemming met de etiquette die toen aan het keizerlijk hof gehanteerd werd. De Heiantijd was de periode waarin voor vrijwel alles een ceremonie bestond, zoals bijvoorbeeld voor het voorstellen, voor het gaan zitten, voor het lezen, voor het bekijken van kersenbloesems, …
De geisha’s zijn voornamelijk actief in Tokyo, Kyoto en nog enkele andere plaatsen waar de oudste tradities nog sterk in ere worden gehouden. Toeristen komen normaal nooit in contact met de geisha’s : ze werken enkel in besloten clubs. Waar dit niet zo is, zal er in ieder geval niet met enkele duizenden franken betaald moeten worden, maar eerder met tienduizenden.
Voor de gewone man zijn er “hostesses”, een soort geisha . Dit zijn gezelschapsdames die niet hetzelfde traditionele en beschaafde entertainment kunnen brengen als de officiële geisha . Deze hostesses vragen geen vastgesteld bedrag, maar wel een percentage op het verbruik van meestal zeer dure drankjes en hapjes.
In de rosse buurten zijn de bars die zichzelf “hostessenbars” noemen trouwens vaak niet meer dan ordinaire bordelen.
3.- Kimono’s en yukata’s
Yukata en kimono zijn allebei traditionele Japanse kledingstukken. De kimono is formeler dan de yukata die eerder een soort vrijetijdskleding is. De yukata kan zelfs gedragen worden zonder ondergoed en het is een zeer comfortabel kledingstuk op warme zomerdagen of na een heet bad. Yukata’s zijn goedkoop en voornamelijk vervaardigd uit katoen. Wanneer je tijdens je verblijf in Japan gebruik maakt van een ryokan, dan zal je een yukata (moeten) gebruiken. Ook in de meeste goede hotels (en dat zijn ze in Japan nagenoeg allemaal) zal je in je hotelkamer een yukata vinden voor elke persoon die in die kamer verblijft.
De kimono, daarentegen wordt vervaardigd uit pure zijde en is dan ook ongelooflijk duur. Dit kledingstuk wordt gedragen bij begrafenissen, huwelijksplechtigheden, traditionele theeceremonieën en andere zeer formele aangelegenheden. Ook in het dagelijkse leven kan de echte kimono echter ook nog gezien worden. Vooral oudere vrouwen blijven het prettig vinden om regelmatig een kimono te dragen.
Er zijn kimono’s voor mannen en voor vrouwen. Ze verschillen in stijl en in kleur ook naargelang van de gelegenheid waarvoor ze gebruikt worden. Ook zijn er belangrijke voorschriften te volgen i.v.m. de leeftijd en de huwelijksstatus van de drager. ten laatste zijn er ook verschillen naargelang van het seizoen. Dit zijn trouwens de voornaamste redenen waarom aan buitenlanders wordt aangeraden om zelf geen kimono te dragen wanneer ze in Japan zijn. Er zijn teveel voorschriften waartegen je kan zondigen en waardoor je de Japanners tegen de borst kan stuiten.
Het is niet zo eenvoudig om een kimono aan te trekken. Vooral de strik in de “riem” of obi is zeer moeilijk om te leggen. Vele jonge meisjes en vrouwen hebben trouwens hulp nodig bij het aantrekken van een kimono. Bovendien vereist het dragen van een kimono ook een speciaal aangepast kapsel, traditioneel schoeisel, traditionele sokken en ondergoed en voor de vrouwen ook een speciaal ontworpen handtasje.
4.- Het Japanse huis
Vooraleer je een Japans huis betreedt, moet je altijd je schoenen uittrekken bij de ingang, waar je gastheer of gastvrouw je dan slippers overhandigt om aan je voeten te doen. Bij het betreden van een kamer die bedekt is met tatami dien je ook die slippers uit te doen. De tatami-matten worden enkel blootsvoets of op sokken betreden. Denk er tevens ook aan dat je voor het betreden van badkamer en/of toilet weer andere slippers moet aantrekken. Deze hebben een duidelijk andere kleur en mogen ook niet gebruikt worden in de rest van het huis.
Traditionele maaltijden worden op een lage tafel geserveerd in de tatami-kamer. De deelnemers zitten op de vloer.
5.- De Japanse toiletten
Japan kent op dit ogenblik twee soorten toiletten: de Japanse toiletten en de westerse. De foto rechts toont een voorbeeld van een Japans toilet. Je hurkt erover en het bewaren van het evenwicht is in het begin nogal moeilijk voor ons, westerlingen. Nochtans is dit een heel hygiënische methode om naar toilet te gaan, vermits de gebruiker op geen enkel ogenblik in aanraking komt met het toilet zelf. Volgens bepaalde studies zouden trouwens de handelingen die we op het toilet doen, veel beter en gezonder hurkend dan zittend worden volbracht.
Japanse toiletten zijn te vinden in de meeste openbare toiletten. Wat er echter, in tegenstelling tot onze toiletten, meestal wel in ontbreekt, is het onontbeerlijke toiletpapier. Dit probleem is nog een gevolg van een periode van papierschaarste, lang geleden. Het is dus aangeraden om in Japan steeds wat toiletpapier of papieren zakdoekjes en eventueel natte doekjes ter beschikking te hebben. Je weet maar nooit. Tot slot nog dit: er zijn in Japan meer dan voldoende openbare toiletten. De meeste hebben niet alleen geen toiletpapier, maar zeker geen handdoeken of zelfs geen stromend water om de handen te wassen. Een Japanner heeft dan ook meestal een zakdoek of papieren zakdoekjes voor het reinigen en drogen van de handen na een toiletbezoek.
Westerse toiletten kan je nu op meer en meer (toeristische) plaatsen aantreffen, ook in openbare toiletten en uiteraard in hotels waar westerse gasten verblijven. Soms bestaan de twee toilettypes gewoon naast mekaar in een openbaar toilet. Bovendien zijn de meeste toiletten in nieuwbouwwoningen tegenwoordig van het westerse type. Vele daarvan zijn trouwens voorzien van een heleboel luxueuze gadgets zoals verwarmde zitting of kleine ingebouwde waterstraaltjesom zich op een aangename en comfortabele manier te reinigen na gedane taak. Ook de elektronica ontbreekt niet in een modern Japans toilet. Zo kan je zelfs meteen een analyse krijgen van je stoelgang of water. “Wanneer is de zwangerschapstest mogelijk”, vragen vele Japanners zich af.
Wanneer je in een privéwoning gebruik wil maken van het toilet, dan wordt er van je verwacht dat je de speciale toiletslippers die zich aan de duer bevinden, aantrekt. Vergeet zeker niet van deze weer uit te doen bij het verlaten van het toilet, aangezien je de gastheer of gastvrouw oneindig erg zou beledigen indien je ermee door het huis zou lopen.
Zoal reeds eerder vermeld, moet je boven een Japans toilet hurken. Je hurkt met het aangezicht in de richting van het opstaande deel van het toilet. Denk er ook aan dat vele huizen op het platteland nog steeds niet beschikken over een toilet met een doorspoelmechanisme.
6.- De Japanse badkamer
De Japanse badkamer is meestal afgescheiden van het toilet en ziet er enigszins anders uit dan een westerse badkamer. De kranen bevinden zich doorgaans heel laag tegen de grond en soms is er ook een stortbad. Het bad zelf is meestal vierkant van vorm en is heel wat dieper dan bij ons in het westen. Het wordt gevuld met koud water dat nadien verhit wordt door een gasinstallatie aan de zijkant.
Wie een bad wil nemen, moet zich eerst wassen en afspoelen op de betegelde vloer voor de badkuip. Het bad zelf dient enkel om in te weken en te reaxeren. dat is ook de reden waarom het water zoveel warmer is dan bij ons. temperaturen van boven de 40°C zijn hier in Japan normaal te noemen. Zeep, shampoo, e.d. dienen ten allen tijde uit het water geweerd te worden. Het is bovendien zelfs gebruikelijk dat na jou nog anderen in hetzelfde badwater gaan liggen of zitten.
Bron : http://users.telenet.be
Reacties zijn gesloten.