Meditatie is een toestand van introspectie en gedachtenloosheid. Niet je bezighouden met de buitenwereld, maar de binnenwereld verkennen, waar emoties, gedachten en gevoelens zich afspelen. Door meditatie kan verstilling ontstaan en kan werk uit rust aangepakt worden. Vaak veroorzaakt verhoogde werkdruk allerlei gedachten die het lichaam en de geest stress veroorzaken. Deze stresserende gedachten veroorzaken vaak een negatieve viscieuze cirkel waar moeilijk uit te breken valt, zeker als de bijkomende stress voor allerlei lichamelijke en emotionele klachten zorgt. Meditatie is een methode om deze stresserende gedachtenstroom opzij te zetten en met een ander bewustzijn de situatie te benaderen. Meditatie kan kwaliteiten als intuitie en inzicht bevorderen, doordat er geen gedachten in de weg staan. Hieronder volgen een paar meditaties.
Observeren van de ademhaling
De meest basale meditatie is de aandacht vestigen op de ademhaling. Een natuurlijk en continu proces waar nagenoeg nooit op gefocust wordt. Door de observatie van de ademhaling, komen er minder gedachten op. Op een aantal aspecten van de ademhaling kan gelet worden: de gang van de luchtstroom, de temperatuur van de lucht, de diepte van de ademhaling, type ademhaling (buik- of borstademhaling). Wanneer je opmerkt dat de gedachten weer de overhand nemen, adem dan diep in om de attentie weer op de ademhaling te brengen.
Loopmeditatie
Een techniek die nagenoeg overal ingezet kan worden is mediterend lopen. Wanneer de volle aandacht gevestigd wordt op het lopen, zonder gedachten, over bijvoorbeeld wat er nog gedaan moet worden of wat er allemaal is gebeurd, dan is dat meditatie. Wees bewust van elke stap die genomen wordt, over de snelheid waarmee je loopt, de omgeving waarin je loopt, de temperatuur, etc. Door bewust te worden van allerlei aspecten van het lopen en de omgeving, is er geen plaats meer voor gedachten en kan de geest tot rust komen. Vanuit die rust kunnen situaties en problemen anders benaderd worden, ten opzichte van een toestand met veel stresserende gedachten.
Bodymind
Meditatie is opgenomen als onderdeel van de moderne zogenaamde ‘ bodymind therapieen’ zijn er op gericht om chronische spanningen in het lichaam te verminderen. Deze spanningen kunnen ontstaan door steeds dezelfde mechanische bewegingen, bijvoorbeeld de muisarm. Maar ook emoties kunnen vergelijkbare spanningen in het lichaam oproepen. Als iemand bijvoorbeeld chronisch angstig is, dan neemt het lichaam vaak een slechte houding aan: de schouders naar voren, weinig ruimte voor de borstkas en met het hoofd naar voren gebogen, uit balans.
Onderzoek naar meditatie
Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van meditatie. Uit een recente studie bleek bijvoorbeeld dat meditatie de langzame hersengolven sterk bevordert. Uit een meta-analyse is gebleken dat meditatie stress reductie bewerkstelligt en dit patienten met pijn, kanker, hartproblemen, depressie en angsten kan helpen om te gaan met hun ziekte.
In principe werkt meditatie positief op de hersenfuncties, de hart- en longfuncties en het immuunsysteem. Hier noemen we slechts enkele studies.
